نوشیدن شیر در فصل سرما

سن ابتلا به انواع بیماری ها كاهش یافته و علت اصلی آن هم مصرف پایین شیر و فرآورده های آن است. طبق تحقیقات انجام شده سرانه مصرف محصولات لبنی در ایران تقریبا یك چهارم سرانه مصرف آن در اروپاست. به همین دلیل است كه اغلب كودكان امروزی توان مقاومتی پایینی در برابر عوامل بیماری زا دارند اما باید بدانید و آگاه باشید كه مصرف شیر و فرآورده های آن، نیاز روزانه بدن ماست.

به گفته متخصصان علوم غذایی، كودكان زیر هفت سال به 1.5 لیوان، نوجوانان بین هفت تا 12 سال و افراد بالغ به دو لیوان، پسرها در سن بلوغ به سه لیوان، دخترها در همین سن به 2.5 لیوان و خانم های شیرده و باردار به 3.5 لیوان شیر در روز نیاز دارند.

ناگفته نماند مصرف این مقدار شیر باید همراه با سایر فرآورده های لبنی باشد. نوشیدن شیر به جای آب و دركنارآن مصرف زیاد ماست، دوغ، پنیر، خامه و كشك موجب دریافت بیش ازحد كلسیم و كمبود برخی ریزمغذی ها می شود و این خود عامل برهم خوردن واكنش بین سلولی و در نهایت گرفتگی عضلات و مشكلات دیگر خواهد شد.

شیر پاستوریزه اولویت دارد

برخی افراد برای مصرف روزانه خانواده بویژه كودكان شیرهای استریلیزه (با ماندگاری بیشتر) را به انواع پاستوریزه ترجیح می دهند؛ اما در مقابل عده ای هم با این تصور كه برای افزایش ماندگاری این محصول از مواد نگه دارنده استفاده می شود از مصرف آن خودداری می كنند، اما باید بدانید شیرهای استریلیزه حاوی مواد افزودنی نبوده و تنها فرآیند حرارت دهی بالا باعث افزایش ماندگاری آن می شود.

البته این شیرها در مقایسه با انواع پاستوریزه در حین حرارت به میزان زیادتری پروتئین های محلول و ویتامین های حساس به حرارت همچون ویتامین های B و C خود را از دست داده و گرم كردن و جوشانیدن مجدد آن در زمان مصرف می تواند از قدرت جذب كلسیم بكاهد.

نكته مهم تر آن كه به محض بازكردن بسته بندی این شیرها و تبادل هوایی در آن، شرایط ماندگاری آن همچون سایر شیرهای پاستوریزه شده و تنها به مدت دو تا سه روز آن هم در داخل یخچال قابل نگهداری است. پس بهتر آن كه برای مصرف روزانه از شیرهای پاستوریزه استفاده كنید.

شیر كم چرب، مغذی ترین نوشیدنی

به طور طبیعی چربی شیر 3.5 درصد است. شیرهایی با چربی بالاتر از 2.5 درصد پرچرب و پایین تر از آن كم چرب محسوب شده و آن دسته از شیرهایی كه بین 0.5 ـ 0.1 درصد چربی دارد را در اصطلاح شیرخامه گرفته گویند.

شیرهای با 1.5درصد چربی برای افرادی كه تحرك كافی دارند و چربی خون بالا و بیماری زمینه ای ندارند، مناسب است.

شیرهای 2.5 درصد برای كودكان، ورزشكاران و افرادی كه پرتحركند و شغل های سنگین دارند توصیه می شود و شیرخامه گرفته به دلیل چربی اشباع صفر، نداشتن كلسترول و دارا بودن كلسیم و فسفر بالا مغذی ترین شیر به شمار می رود و میزان انرژی آن 10 تا 30 كالری از سایر شیرهای كم چرب پایین تر است و مصرف روزانه آن پیشنهاد می شود.

در فصول سرد شیرغنی شده بخورید

در فصول سرد سال اغلب هوا ابری و هنگام وارونگی هوا، عبور نور از ذرات ریزآلاینده ها كم و گاهی ناممكن می شود و امكان ایجاد ویتامین D3 برای جذب كلسیم در بدن دشوار می شود.

از سوی دیگر برودت هوا از تحرك افراد كاسته و قدرت جذب كلسیم از طریق استخوان ها كاهش می یابد بنابراین استفاده از شیرهای غنی شده با آهن، كلسیم، ویتامین های B،A و بویژه ویتامین D تاثیرمطلوبی بر پروسه هورمونی گذاشته و به تقویت بدن و استخوان سازی كمك می كند.

شیر ساده طعم دار

طبق استاندارد، رنگ و مزه شیرهای طعم دار باید طبیعی باشد، اما اگر تركیبات طبیعی یافت نشود تولیدكنندگان می توانند در حد مجاز از افزودنی های سنتزی استفاده كنند.

این افزودنی ها گرچه به اندازه تركیبات فنولی موجود در قهوه و كاكائو روی قدرت جذب كلسیم و پروتئین شیر تاثیر سوء نمی گذارد، اما مصرف روزانه و مستمر آن بویژه در كودكان می تواند عوارضی ایجاد كند.

از سوی دیگر بنا به گفته متخصصان علوم غذایی، برخی شیرهای طعم دار در مقایسه با شیرهای ساده در درجه دوم كیفیت قرار دارد و اغلب برای كاهش بار میكروبی، شیر دو تا سه بار پاستوریزه می شود و این خود از ارزش تغذیه ای محصول می كاهد.

اگر نفخ می كنید، شیر كم لاكتوز بنوشید

برخی افراد با مصرف شیر دچار نفخ و دردهای شكمی و اسهال می شوند. این نشانه ها 30 دقیقه تا دو ساعت پس از نوشیدن ظاهر می شود و به قدری آزاردهنده است كه افراد را تا آخر عمر از مصرف این نوشیدنی پرخاصیت منصرف می كند اما باید بدانید چند سالی است كه شیرهای كم لاكتوز یا بدون لاكتوز راهی بازار شده است.

این شیر گرچه قدری گران است، اما به دلیل میزان بسیار كم لاكتوز (قند اصلی شیر) نیاز به هضم نداشته و به میزان زیادی از علائم فوق می كاهد.

شیرهای تهیه شده با شیر خشك

برخی كارخانجات برای دردسر كمتر و به صرفه شدن قیمت نهایی محصول، شیرخشك را با آب مخلوط و به جای شیرتازه عرضه می كنند.

این شیرها گرچه طعم خوبی دارد، اما در مقایسه با شیرهای تازه ارزش تغذیه ای كمتری دارد و این موضوع در مورد محصولاتی كه با شیرخشك های خارجی غیربهداشتی و نامعتبر تهیه می شود بیشتر صدق می كند، بنابراین در زمان خرید به مندرجات روی بسته بندی شیرها توجه كنید.

مصرف شیر و فرآورده های لبنی محلی ممنوع!

برخی خانواده ها به دلیل آن كه هیچ فرآیندی روی شیرخام محلی انجام نشده و یك محصول كاملا طبیعی است و از سوی دیگر به دلیل پرچرب بودن آن را بر شیرهای صنعتی ترجیح می دهند و همیشه شیر مصرفی خود را از مغازه های عرضه كننده فرآورده های لبنی فله ای یا اهالی روستا تهیه می كنند، اما باید بدانید عمده ترین بیماری هایی كه از طریق این شیرها منتقل می شود تب مالت، سل و تب كیو است.

این شیرها در صورت جوشیده شدن خانگی به دلیل فرآیند حرارتی ناقص نه تنها ارزش تغذیه ای خود را از دست می دهد، بلكه یك سری از میكروارگانیزم های بیماری زا در آن باقی می ماند كه برای سلامت مصرف كننده مخاطره آمیز است.

نكته مهم تر آن كه بیشتر این شیرها با دست هایی آلوده درون ظروفی غیربهداشتی دوشیده می شود و مو، خون یا فضولات دام حداقل چیزهایی است كه وارد آن می شود. از سوی دیگر در صورت فساد محصول، افراد غیرمتعهد با افزودن جوش شیرین یا آب ژاول، مزه تند و طعم نامطلوب شیر را مخفی می كنند.